Cliëntparticipatie

Een veel gebruikte formele definitie voor cliëntparticipatie is die van Edelenbos (2000): ‘Het vroegtijdig betrekken van einddoelgroepen bij de vorming van beleid en verbetering van de kwaliteit, waarbij in openheid en op basis van gelijkwaardigheid en onderling debat problemen in kaart worden gebracht en oplossingen worden verkend die van invloed zijn op het uiteindelijke besluit’. Einddoelgroepen kunnen zijn: patiënten, cliënten en burgers. Zij moeten volwaardig mee kunnen doen op die domeinen waarop zij tot voor kort geen toegang hadden, maar wel belang hebben bij de uitkomst. Denk aan het domein van de medicus, van de onderzoeker en van de beleidsmaker.

Er worden drie vormen van cliëntparticipatie en empowerment beschreven binnen de ZIG over dit centraal stellen van de zorgvraag van de zwangere.

• Op individueel niveau wordt beschreven hoe een coördinerend zorgverlener gedurende het hele geboortezorgtraject de vrouw helpt de regie over het door haar te doorlopen geboortezorgtraject te nemen en behouden o.a. door middel van het opstellen en bewaken van een individueel geboortezorgplan waarin informed consent wordt verkregen volgens de principes van gezamenlijke besluitvorming. Daarbij wordt gewerkt aan empowerment van de vrouw en aan de versterking van haar intrinsieke vermogen om haar zwangerschap zo gezond en veilig mogelijk te starten en uit te dragen. (p. 11 ZIG). Het actualisatiepunt bij dit onderdeel van de ZIG zou kunnen zijn: dat Samen Beslissen geen eenmalige actie is maar veel meer een attitude en een proces. Daaruit volgt dat om samen te beslissen er continue gedoseerde, informatie beschikbaar moet zijn.

• Op regionaal niveau heeft het VSV (Verloskundig Samenwerkingsverband) een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het organiseren van o.a. een regionale adviesraad van zwangeren/(jonge) ouders en het aanbieden en bespreken van de uitkomsten van het gezamenlijk kwaliteit jaarverslag en beleidsplannen met de regionale adviesraad van zwangeren/ (jonge) ouders. (p. 46 ZIG).

• De indicatorenset Integrale Geboortezorg hoort bij de zorgstandaard. Ook de patiëntenorganisaties bepalen mee welke indicatoren in de set worden opgenomen. Zij hebben het initiatief bij de zogenaamde klantpreferenties. Informatie uit de indicatoren wordt ingezet voor keuze informatie voor cliënten en verdere kwaliteitsverbetering, beleidsbepaling en toezicht. Daarnaast bevat de indicatorenset cliëntenvragenlijsten over de ervaren kwaliteit van zorg en effecten van de ontvangen zorg. Dit is een manier om cliënten te raadplegen en informeren