Kansrijke Start
Een kansrijke start voor zoveel mogelijk kinderen gaat ons allemaal aan: de kinderen zelf, hun ouders, zorgprofessionals, de overheid, de samenleving. Daarom is het actieprogramma Kansrijke Start in het leven geroepen. In dit dossier lees je er alles over!
Ga snel naar:
Over Kansrijke Start
Ieder kind verdient de best mogelijke start van zijn of haar leven en een optimale kans op een goede toekomst. De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor een goede start. De gezondheid van een kind voor, tijdens en na de geboorte blijkt een belangrijke voorspeller te zijn van problemen – zowel fysiek als mentaal – op latere leeftijd. (toenmalig) Minister Hugo de Jonge (VWS), gemeenten, partijen uit de geboortezorg en de jeugdgezondheidszorg (JGZ) sloegen daarom in het actieprogramma Kansrijke Start de handen ineen om de kinderen van vandaag en de volwassenen van morgen een betere kans te bieden.
Zie ook de website van Kansrijke Start.
Feiten en Cijfers
Financiering
Gemeenten kunnen ontvangen geld vanuit de landelijke overheid om Kansrijke Coalities te formeren vanuit decentralisatie. Aanvullende financiering is nodig om projecten te kunnen realiseren. Om gemeenten een overzicht te geven van mogelijk relevantie financieringsbronnen, is een Wegwijzer financiering integrale aanpak Kansrijke Start opgesteld. Het geeft een overzicht over de verschillende wetten die van toepassing zijn bij bepaalde aanpakken op preventiegebied. Ook geeft het inzicht voor welke ‘wetten’ gemeente verantwoordelijk is en voor welke zorgverzekeraars. In de bijlage staan een aantal voorbeelden van financieringsaanpakken van lokale coalities.
Om projecten goed van de grond te kunnen krijgen, is het ook belangrijk om te weten hoe de financieringsstromen van de verschillende partijen lopen. Ook hier geeft de Wegwijzer financiering integrale aanpak Kansrijke Start inzicht in. Het maakt duidelijk dat professionals in de geboortezorg voor hun reguliere zorg eigenlijk uitsluitend te maken hebben met de Zorgverzekeringswet. Hulpverleners uit het sociale domein hebben echter te maken met 5 verschillende wetten (en dus financieringsstromen).
Belang van Kansrijke Start
Een kansrijke start van een kind begint al voor de conceptie. Een (ongeboren) baby die blootstaat aan stress, rook, armoede, slechte voeding, mishandeling of andere risicofactoren, begint al met een achterstand aan de rest van zijn leven.
Een kind zonder goede start, heeft op latere leeftijd een grotere kans op lichamelijke en geestelijke problemen, waaronder suikerziekte, hart- en vaatziekten, overgewicht en depressies. Ook is het van invloed op de sociale en emotionele ontwikkeling van een kind. Investeren in een Kansrijke Start is van groot belang.
Inspiratiesessie’s
Intensieve begeleiding van zwangere vrouwen met meervoudige problemen lijkt te werken in Rotterdam. Jaren gelden kwam Eric Steegers, hoogleraar Verloskunde en Gynaecologie aan het Erasmus MC, er al achter dat er grote verschillen bestaan tussen wijken in Rotterdam en de kansen van kinderen. Onderzoek wees uit dat achterstand en armoede deze verschillen veroorzaken. Samen met de gemeente Rotterdam en de stichting ‘Verre Bergen’ begon het Erasmus MC het project ‘Moeders van Rotterdam’.
Kijk hieronder naar het korte interview met Eric Steegers die het belang van Kansrijke Start haarfijn uitlegt. Zie ook het interview met Bastian Ravesteijn: docent Erasmus School of Economics en het filmpje waarin Tessa Roseboom uitlegt wat het fundamentele belang is van een goed begin:
Gemeentelijke Organisatie
Een belangrijke bouwsteen van het landelijke actieprogramma Kansrijke Start is het vormen van lokale coalities rondom de eerste 1000 dagen van kinderen. De kracht van een lokale coalitie is de combinatie van hulp en inzet van het medisch en sociaal domein en daar gezamenlijk afspraken over maken. Gemeenten kunnen daarvoor middelen aanvragen via de Impuls Kansrijke Start. Inmiddels hebben 275 gemeenten dat gedaan en werken samen met partijen, waaronder de geboortezorg, aan het opbouwen of versterken van de eerste 1000 dagen van een kind. De kracht van een lokale coalitie is de combinatie van hulp en inzet van het medisch en sociaal domein rond de zwangerschap en daar gezamenlijk afspraken over maken
Een lokale coalitie Kansrijke Start wordt vaak geïnitieerd door de gemeente, maar in sommige regio’s door zorgverleners uit de geboortezorg of allebei. De ‘wereld’ van de gemeente ziet er anders uit dan die van de zorg: er zijn andere ‘spelregels’ en vaak wordt er ook een andere ‘taal’ gesproken. Op deze pagina vind je informatie om meer inzicht te krijgen in hoe het in de gemeente werkt. Het geeft o.a. inzicht in de verschillende beleidscyclussen, budgetten en hoe de invloed van de politiek is (en de invloed van de ambtenaar op de politiek). Ook de rol van de GGD en JGZ wordt inzichtelijk gemaakt.
Wil je alle informatie over hoe de gemeentelijke organisatie eruit ziet? Lees dan dit overzicht.
Lokale Coalities
Bij een kansrijke start zijn de eerste 1000 dagen cruciaal. Bij de noodzaak om zoveel mogelijk kinderen in Nederland zo’n start te geven, past een gezamenlijke aanpak die ingebed is in het bredere preventieve gezondheidsbeleid van elke gemeente. Als zorgprofessionals en gemeenten samen optrekken, versterken zij elkaar. In zo’n “lokale coalitie” werken gemeenten en zorgaanbieders die rond de geboorte een rol spelen samen. Het vraagt om afstemming tussen zorgverleners in de geboortezorg en bijvoorbeeld jeugdverpleegkundigen, jeugdartsen, jeugdzorg, welzijnswerk, ggz- en wijkteammedewerkers. Maar ook met schuldhulpverlening (armoedebeleid van de gemeente). De coalitieleden maken afspraken om kwetsbare gezinnen effectief te ondersteunen, zodat meer kinderen een kansrijke start kunnen krijgen. Het programma kent drie actielijnen: voor de zwangerschap, tijdens de zwangerschap en na de geboorte (tot leeftijd van 2 jaar).
Praktijkvoorbeelden
In verschillende regio’s wordt al gewerkt aan een lokale aanpak voor een kansrijke start voor elk kind.
Klik op de kaart om verschillende praktijkvoorbeelden te zien binnen de groepering.
Landelijke organisaties
Praktijkvoorbeelden op websites van landelijke organisaties
Cijfers
Praktijkvoorbeelden door gebruik van cijfers en data
Perspectief VSV
Praktijkvoorbeelden lokale coalities vanuit perspectief VSV
Interventies en hulpmiddelen
Praktijkvoorbeelden – interventies en praktische hulpmiddelen
Nieuwsbrieven Kansrijke Start
Nieuwsbrieven Kansrijke Start
Wegwijzer Kansrijke Ontmoetingen
Direct aan de slag met slimme hulpmiddelen. In deze wegwijzer vind je informatie en hulpmiddelen die jouw VSV of regio helpen om aan te haken bij de lokale coalities van Kansrijke Start en direct aan de slag te gaan
Alles lezen over vroegsignaleren?
Check ons dossier Vroegsignalering en interventies!