Terugblik conferentie Kansrijke Start
De conferentie Kansrijke Start: Samen maken we het verschil op 9 oktober 2024 begon op een inspirerende noot met muziek. De dag opende met het nummer “No matter who you are, no matter where you go in your life, at some point you are gonna need somebody, to stand by you”, wat de toon zette voor een dag vol samenwerking, verbinding en reflectie. Het benadrukte dat iedereen in zijn leven, op een bepaald moment, hulp nodig heeft – een boodschap die perfect paste bij het thema van de conferentie: samen een kansrijke start creëren voor ieder kind en gezin.
De dag werd geleid door Sabine Uitslag, die met haar spontane en energieke stijl de gesprekken en discussies in goede banen leidde. De focus van de conferentie lag op hoe men samen het verschil kan maken in de geboortezorg, vooral voor gezinnen in moeilijke omstandigheden. Aan het eind van de conferentie gaf zij een persoonlijke terugblik op de dag.
Film
Tijdens de conferentie werd een korte film gemaakt die een impressie geeft van de belangrijkste momenten en thema’s van de dag.
Kwetsbaarheid in de Samenleving
Merith Cohen de Lara benadrukte dat kwetsbaarheid voorkomt in alle lagen van de samenleving. Haar presentatie ging dieper in op de psychologische en maatschappelijke uitdagingen voor (aanstaande) ouders, zoals de toegenomen druk om het perfecte ouderschap na te streven. Een van de meest impactvolle thema’s was het fenomeen van hyperparenting, waar ouders proberen een zo perfect mogelijke opvoeding te geven. Dit leidt vaak tot verhoogde stress en angst, zowel bij ouders als kinderen. Het loslaten van de illusie van de ‘maakbare’ ouder stond centraal.
Cultuursensitief werken
Tijdens de conferentie gaf Kaveh Bouteh een presentatie waarin hij zijn jarenlange ervaring en expertise deelde over het verbeteren van de zorg voor kwetsbare groepen, met name vluchtelingen en migranten. Hij benadrukte het belang van inclusiviteit en gelijke toegang tot zorg voor iedereen, ongeacht hun achtergrond of taal.
Kwetsbaarheid in de verschillende leefgebieden en de invloed op geboorte uitkomst
Eric Steegers legde tijdens zijn precentatie de nadruk op hoe preconceptiezorg en aandacht voor de sociale omgeving essentieel zijn voor het voorkomen van slechte geboorte-uitkomsten. Hij besprak o.a. de rol van sociale determinanten, zoals armoede, die een grote impact hebben op de gezondheid van zowel moeder als kind.
Inspiratiesessies
Tijdens de conferentie Kansrijke Start – Samen maken we het verschil werden diverse inspiratiesessies gehouden.
Ochtend
Praatplaat Gezond Zwanger worden door Meike van ’t Hof
Het Nu Niet Zwanger-team van de GGD Rotterdam-Rijnmond heeft, samen met onder andere het Erasmus MC, nieuwe praatplaten ontwikkeld voor gesprekken over gezond zwanger zijn en ouderschap met mensen in kwetsbare situaties. Deze volgen op de eerder gemaakte kinderwenspraatplaten, die nu landelijk gebruikt worden.
De nieuwe praatplaten zijn bedoeld om het gesprek over een gezonde zwangerschap en ouderschap te ondersteunen. Ze worden eind september 2024 online beschikbaar gesteld. Tijdens de deelsessie maakte je kennis met de praatplaten en leerde je hoe je ze in de praktijk kunt gebruiken.
Begrijpen en begrepen worden, ook als je elkaars taal niet spreekt door Floor Erlings en Simone Goosen
Communicatie, elkaar begrijpen en begrepen worden, is een randvoorwaarde voor goede zorg. Het is de basis voor een Kansrijke Start. Bij zwangeren en ouders die de Nederlandse taal nog niet goed beheersen, is goede communicatie een extra uitdaging. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat de slechte uitkomsten van zwangerschap en bevalling vaker voorkomen bij mensen met een vlucht- of migratieachtergrond en dat de taalbarrière daarbij één van de risicofactoren is. Verloskundige Floor Erlings, campagneleider Simone Goosen van ‘Tolken terug in de zorg, alstublieft’ Simone Goosen en een tolk geven in deze sessie voorbeelden, praktische tips en antwoord op vragen. Wanneer en hoe zet je een tolk in, laat je een naaste vertalen (of juist niet) of zet je een vertaalapp in? Hoe kom je erachter of je elkaar goed begrijpt?
Nu Niet Zwanger door Connie Rijlaarsdam en Hans Schleiffert
De sessie “Nu Niet Zwanger” richtte zich op het helpen van mannen en vrouwen in complexe situaties om regie te nemen over hun reproductiviteit. Zorgverleners worden aangemoedigd om gesprekken te voeren over kinderwens, seksualiteit en anticonceptie. Tijdens de workshop leerden deelnemers hoe ze op een respectvolle manier deze onderwerpen kunnen bespreken en werden de kernelementen van het programma toegelicht, zoals samenwerking met ketenpartners en integratie in zorgstructuren. Praktische tips en best practices werden gedeeld om toe te passen in de dagelijkse praktijk.
Nuttige links
Nunietzwanger.nl
Relationeel werken: hoe doe je dat? door Petra Holtkamp
De sessie “De kinderen van vandaag zijn de volwassenen van morgen” benadrukte de cruciale rol van de ouder-kindrelatie voor een gezonde ontwikkeling in de vroege jaren. De interactie tussen genen, omgeving en ervaringen in deze relatie kan veerkracht opbouwen. Het ondersteunen van ouders en het verminderen van stressvolle factoren speelt hierin een belangrijke rol. De workshop bood praktische handvatten voor zorgverleners om betekenisvolle relaties aan te gaan met ouders en kinderen, en reflecteerde op de uitdagingen die het werken met jonge kinderen met zich meebrengt.\
Rookvrije Start – het Very Brief Advice plus (VBA+) door Milly Neuman
Tijdens de sessie werd het Very Brief Advice Plus (VBA+) geïntroduceerd, een korte en effectieve methode om stoppen met roken te bespreken met (toekomstige) ouders. Deze drie-stappen-methode verwijst ouders naar de telefonische coaching van Rookvrije Ouders en biedt zorgverleners de mogelijkheid om ondanks tijdgebrek het gesprek aan te gaan. Vanaf 1 oktober zijn nieuwe materialen beschikbaar om deze aanpak te ondersteunen. Deelnemers konden tijdens de sessie kennismaken met de nieuwe gesprekskaarten, hun kennis testen en oefenen met het toepassen van VBA+.
Middag
Vaders betrekken = Betrokken vader door David Borman
Het betrekken van vaders en partners in de eerste 1000 dagen levert veel voordelen op. In deze interactieve workshop leerde je in vogelvlucht:
- hoe je vaders wel en niet kan betrekken
- welke voordelen betrokken vaders en partners hebben voor moeders, kinderen en de vaders zelf
- welke drempels vaders tegenkomen in de transitie naar ouderschap
- waarom het soms niet lijkt te lukken vaders te betrekken
- hoe jij als professional een belangrijk steentje kunt bijdragen aan het betrekken van vaders
- welke onbewuste belemmerende factoren een rol kunnen spelen in de communicatie met vaders
CenteringZorg: Aansluiten bij wat zwangeren en jonge ouders écht nodig hebben door Katja van Groesen.
Tijdens de inspiratiesessie over CenteringZorg werd duidelijk hoe deze aanpak zwangere vrouwen en jonge ouders beter ondersteunt tijdens de eerste 1000 dagen van het ouderschap. In plaats van kortdurende één-op-één consulten, biedt Centering groepszorg waarin medische zorg en sociale ondersteuning worden gecombineerd. De deelnemers leerden hoe deze aanpak niet alleen leidt tot betere gezondheidsuitkomsten, maar ook een sociaal netwerk creëert waarin ouders ervaringen kunnen delen. Zowel ouders als zorgverleners ervaren de zorg als rijker en zinvoller in deze veilige groepssetting.
De Zorgpadentool – door Monique Schoenmakers en Jenny Bosman, Adviseurs Kansrijke Start bij Pharos
Hoe je een (aanstaande) ouder met een zorgvraag het beste helpt, verschilt per gemeente. In elke gemeente zijn er namelijk andere zorgverleners, ondersteuners, samenwerkingsafspraken en contactpersonen. Door die wisselende samenwerkingsafspraken zijn zorgverleners veel tijd kwijt aan het vinden van de juiste contactpersonen. Zorgpaden kunnen hierbij een belangrijk hulpmiddel zijn en dienen als ‘routekaart’ naar het medisch, sociaal en informeel ondersteuningsaanbod voor deze doelgroep. Zorgpaden zijn bedoeld voor professionals in de eerste, tweede en derde lijn, waaronder verloskundigen, gynaecologen, kraamverzorgenden en JGZ-medewerkers. Deze professionals werken onder hoge tijdsdruk, en moeten daarom snel toegang hebben tot de juiste contactpersonen.
Voor professionals die over gemeentegrenzen heen werken betekent dit dat zij op een eenduidige manier de benodigde informatie over het lokale sociale, medische en informele domein kunnen vinden.
Meer weten over de Zorgpadentool? Bekijk hier de presentatie
Ga naar https://zorgpadenkansrijkestart.pharos.nl/nl/start en bekijk of de zorgpadentool al voor jouw gemeente is ingevuld.
Samen ouders worden in een geïndividualiseerde maatschappij door Merith Cohen de Lara en Romy Damhuis
In de inspiratiesessie Samen ouders worden in een geïndividualiseerde maatschappij stond een instrument centraal waarmee professionals in de geboortezorg het gesprek konden aangaan met (aanstaande) ouders over onbewuste boodschappen over opvoeding. De sessie behandelde vragen zoals wie bepaalt wat goed is in opvoeding en hoe vaders hun rol hierin meebeslissen. Door bewustwording van onbewuste normen en waarden uit onze eigen opvoeding, konden deelnemers reflecteren en hun opvattingen kritisch evalueren.
Psychologie van geluk en vertrouwen door Merijn Ruis
In de workshop van Merijn Ruis werd geluk en vertrouwen vanuit een wetenschappelijk perspectief benaderd. Hij legde uit dat geluk draait om twee aspecten: een gevoel van betekenis en zingeving, en de mate van positieve emoties op een normale dag. Vertrouwen speelt hierbij een belangrijke rol. Merijn benadrukte dat geluk niet inhoudt dat je nooit negatieve emoties ervaart, maar dat het gaat om de balans tussen uitdagingen en voldoening. Hij bood praktische inzichten en oefeningen om je eigen geluk te vergroten, zelfs in moeilijke tijden.
