CPZ Jaarcongres 2012

5 november 2012

GoedGeboren, ieder mens in Nederland verdient een goede geboorte! Het jaarcongres 2012 van het CPZ was een groot succes. Meer dan 200 professionals uit de geboortezorg waren aanwezig. Daarmee was de belangrijkste doelstelling gehaald: met zoveel mogelijk mensen uit de geboortezorg bijpraten over de stand van zaken in de geboortezorg en wat er nog beter kan. De bijeenkomst begon met een kort maar krachtig plenair deel van 60 minuten. Zes sprekers mochten in max tien minuten vanuit hun eigen invalshoek het belang van goede samenwerking voor de gezondheid van moeder en kind benadrukken. 

Chiel Bos (voorzitter CPZ)verzorgde de aftrap van het Jaarcongres met een duidelijke boodschap. Om de geboortezorg in Nederland te verbeteren is goede samenwerking met alle professionals in de geboortezorg noodzakelijk. Focco Boekkooi (gynaecoloog Elisabeth Ziekenhuis Tilburg) vertelde hoe de samenwerking in de regio Tilburg tot stand is gekomen. De belangrijkste les  die men daar heeft getrokken is het gemeenschappelijke besef dat vertrouwen alleen opgebouwd wordt door samen te werken en samen te doen.

Khadija Arib (Tweede Kamerlid PvdA) verwoordde haar visie op de geboortezorg. Er is gelukkig heel veel veranderd sinds de eerste cijfers van de geboortezorg in Nederland bekend zijn geworden. Als de goede zorg voor moeder en kind centraal blijven staan in het beleid heeft zij er alle vertrouwen in dat het goed komt!

Hein Bruinse (voorzitter stichting Perinatale Audit Nederland) lichtte de werking en het belang van de Perinatale Audit toe. In de PAN staan zeer goede aanbevelingen die door het CPZ en het veld kunnen worden overgenomen. Gebruik deze kennis! Marja Verwoerd (projectleider PWD) hield een pleidooi om met het PWD eenheid van taal te creëren om daarmee de communicatie binnen de verloskundige zorg te ondersteunen.

Jacob Hofdijk (partner Casemix en voorzitter commissie ICT) deelde tenslotte een Rotterdamse droom over hoe de zorg voor moeder, vader en kind over vijf jaar georganiseerd moet zijn. Zorg op basis van een individueel geboorteplan aangepast voor de specifieke situatie van de moeder met passende bekostiging. De beloning is onbetaalbaar, het levensgeluk van een mens!

Tijdens het tweede deel van het congres wisselden alle deelnemers met elkaar van gedachten over de vragen: Wat kan het CPZ het komende jaar beter doen en wat kunnen wij zelf op de werkvloer verbeteren. Er kon worden gekozen uit drie workshops: (1) verbeteren geboortezorg vanuit het perspectief van de zwangere, (2) samenwerken met verschillende disciplines én (3) het beter benutten van beschikbare kennis in de geboortezorg. Mede dankzij de inleiders van de workshops – Kim (werkende moeder), Kathelijne van der Vleuten (verloskundige), René Kok (gynaecoloog)en Didi Braat (hoogleraar obstetrie en gynaecologie in Nijmegen) – zijn er zeer levendige discussies ontstaan, met veel nuttige suggesties voor het CPZ en de professionals. Hieronder zijn de resultaten per workshop weergegeven:

Workshop 1 – Geboortezorg vanuit het perspectief van de klant

Kim vertelde haar persoonlijke verhaal over haar zwangerschap, bevalling en het overlijden van haar negen dagen oude zoontje Dante. Kim wil haar ervaringen delen om duidelijk te maken hoe ze het hele proces als klant heeft ervaren en welke verbeteringen mogelijk zijn. Haar persoonlijke conclusie is dat alle professionals afzonderlijk zeer klantgericht hebben gewerkt, maar daar waar samenwerking, communicatie en beleid elkaar raken, stond de klantgerichtheid onder druk.

Conclusies discussie:

• Het CPZ moet invulling gaan geven aan de rol van de Casemanager bij de begeleiding van de gehele zwangerschap en de geboorte. Vragen die daarbij spelen zijn:
  • Wat zijn de verantwoordelijkheden van een casemanager?
  • Moet dit binnen of buiten het ziekenhuis georganiseerd worden?
     
• De communicatie richting de consument moet verbeteren. De professionals moeten dit zelf oppakken. Luister goed naar de klant en neem haar serieus! Communicatie moet 24/7 en laagdrempelig zijn.
   
• In de geboortezorg zijn diverse richtlijnen en protocollen ontwikkeld, deze zijn vaak niet keten-breed en multidisciplinair. Het CPZ moet dit samen met professionals oppakken.
   
• De Perinatale Audit zou ook moeten gelden voor premature sterfte. Bij de PAN zijn soms erg veel mensen betrokken en het proces duurt soms erg lang. Ook zou een gesprek met de moeder en partner onderdeel moeten zijn van de PAN.
   
• >Vergeet de rol van de verpleging niet! Zij speelt net als alle andere professionals een belangrijke rol bij de klinische bevalling.
   
• Voor het bovenstaande geldt dat er moet gekeken worden naar de gehele geboorteketen; van preconceptiezorg tot en met de eerste weken/maanden na de geboorte van de baby.

Workshop 2 – Cultuurverschillen tussen verschillende disciplines.

Kathelijne van der Vleuten (verloskundige) en René Kok (gynaecoloog) gaven in een duo-presentatie inzicht in de cultuurverschillen tussen gynaecologen en verloskundigen die zijn overwonnen in de regio Veghel/Oss.

• Rode draad door de gesprekken heen was dat je met elkaar in gesprek moet komen, maar hoe?
  • Stap over de cultuurverschillen heen en geef elkaar vertrouwen, dit  doet wonderen.
  • Begin klein met een paar voortrekkers, je krijgt nooit iedereen in de regio gelijk bij elkaar; begin met wie enthousiast is en houd de deur open voor iedereen die wil aanhaken, niemand moet zich buitengesloten voelen.
  • Kies een bevlogen voorzitter die de kar kan trekken. Maak gebruik van een externe begeleider wanneer het wantrouwen (te) groot is.
  • Begin met het opstellen van gemeenschappelijke doelen en verwoord een heldere visie waarin de inzichten en percepties terugkomen van alle betrokkenen. Laat het hierbij maar even knetteren en borduur daarop voort.
  • Benoem ook gezamenlijk de perverse prikkels; dit schept een band.

• Gezamenlijk opleiden/trainen verloskundigen en gynaecologen werkt verbroederend.
   
• Begin met het opstellen van doelen en ga dan het gesprek/partnership aan met de zorgverzekeraars, laat het niet van de zorgverzekeraars afhangen.
   
• Stel de wensen van de cliënt echt centraal; hierin lopen we achter. Organiseer een spiegel vanuit het perspectief van de cliënt.
   
• Onderzoek van begin af aan: de ontwikkeling van de plannen, monitoren van pilots, screenen op uitkomsten.
   
• CPZ: graag veel faciliteren; en richting geven.
  • Gebruik de uitkomsten van PAN als uitgangspunt voor sturing.o Faciliteer netwerken, voortrekkers.
  • Fungeer als CPZ als de spiegel van de klant.
  • Experimenten die gaan starten rondom integrale bekostiging/zorg goed monitoren.

• De centrale visie = het rapport van de stuurgroep. De vraag is nu hoe gaan we het met elkaar organiseren: daarover zijn ideeën en uitwerkingen verschillend; prima. Maar als iemand die gezamenlijk gedeelde visie ter discussie wil stellen, mag het CPZ boos worden: want die staat vast.
   
• Moet CPZ vrijblijvend adviseren of topdown sturing geven? De waarheid ligt in het midden: gouden regel is het ontwikkelen van niet-vrijblijvende standaarden.
   
• Er is behoefte aan een platform van innovaties, protocollen en best-practices; gebruik het netwerk GoedGeboren.nl meer; dit is nog onvoldoende bekend.

Workshop 3 – Kennis hebben en kennis delen

Didi Braat (hoogleraar gynaecologie Nijmegen) deelde de in Nijmegen opgedane kennis met het opzetten van een samenwerking in de geboortezorg gebaseerd op de erkenning van elkaars deskundigheid. Erken de cultuurverschillen en probeer deze met kleine stapjes aan te pakken op basis van een gezamenlijk gekozen richting voor de te bereiken situatie. Belangrijke aspecten hierbij zijn: voorlichting, het geboorteplan, vroeg signalering, stroomlijning van de acute zorg  en gezamenlijke opleiding en training. Een belangrijke rol bij het inrichten van de samenwerking en het delen van kennis speelt het door de zorgverleners gedeelde EPD met gebruik door de zwangere (Mijnzorgnet en Mijn zwangerschap). 

Conclusies discussie:

• Om tot goede multidisciplinaire samenwerking te komen is samen opleiden en trainen noodzakelijk.
   
• Er is op de werkvloer veel behoefte aan het vinden van de weg op basis van nieuwe kennis, zoals bijvoorbeeld elders ontwikkelde multidisciplinaire zorgprogramma’s. Laten wij de beschikbare kennis snel delen en laat het CPZ daarbij een actieve rol spelen. Hier ligt een belangrijke rol voor GoedGeboren.nl. Deze portal moet dynamischer worden en toegang geven tot best practises.  Het veld wil daar graag aan bijdragen.
   
• Er heerst frustratie bij velen die wel willen maar niet kunnen veranderen. Er is grote behoefte aan de inzet van externe deskundigen die het interne proces van verandering naar multidisciplinaire samenwerking helpen faciliteren.
   
• Maak een sociale kaart van deskundigen in de regio.
   
• Daar waar er verschil van inzicht is over de samenwerkingsrichtlijnen wordt het CPZ gevraagd voor de rol van scheidsrechter.
   
• Er is ook behoefte aan de inbreng van deskundigheid van de best practice bij het op gang brengen van veranderingsprocessen in de eigen regio. Denk hierbij aan plenaire netwerkbijeenkomsten om onderling in contact te komen, goede voorbeelden te delen en verandering te stimuleren.
   
• Zet social media (LinkedIN, Facebook, Twitter ed) meer in om de samenwerking te bevorderen, het netwerk te vergroten en vooral ook om jongeren erbij te betrekken.
   
• Het CPZ wordt verzocht meer aandacht te besteden aan de betrokken beroepsverenigingen, deze  samen te brengen en te binden. Naast de KNOV, NVOG, de NBvK zijn dat ook de kinderartsen.
   
• In het 2e CPZ-jaar mag er meer aandacht naar de zwangere, het 1e jaar was er vooral veel aandacht voor de professional.
   
• Er bestaat veel animo om het proces van de Commissie kwaliteit te stimuleren door richtlijnen en andere samenwerkingsprotocollen te delen. Verzamel wat er al is!

Netwerk GoedGeboren.nl

Na de workshops was er gelegenheid voor een plenaire terugrapportage van de conclusies. Veel van deze conclusies zullen het komende jaar worden vertaald in het werkprogramma van het CPZ. Rode draad is het belang van goed communiceren en gemakkelijk kennis uitwisselen. Om dit te stimuleren lichtte Jeroen Loeffen het door het CPZ ontwikkelde Netwerk Goedgeboren.nl toe. GoedGeboren.nl is een digitaal netwerk van sites voor openbare informatie-uitwisseling. Iedere regio die aan de slag gaat met de verbetering van de samenwerking in de geboortezorg kan de beschikking krijgen over een eigen gedeelte van het Netwerk Goedgeboren.nl. Voor meer informatie over het Netwerk GoedGeboren.nl kunnen belangstellenden contact met onsopnemen.

Afsluiting

Het CPZ was zeer verheugd dat Minister Schippers het congres kwam afsluiten. Ze benadrukte het belang van de goede inzet van de professionals en het CPZ en spoorde iedereen aan de ingeslagen weg te blijven volgen. “Het college is van u en voor u, bruggen moeten worden gebouwd, waarbij maximaal gebruik van het College moet worden gemaakt. Succes van de missie is belangrijk voor de professional, maar vooral ook voor de moeder en het kind.”