Terugblik webinar Samen beslissen: ...

Terugblik webinar Samen beslissen: de moederraad

17 mei 2021

Donderdag 22 april 2021 organiseerde CPZ een webinar over de moederraad. Caroline van Weert, senior beleidsadviseur bij het CPZ ging in gesprek met verschillende regio’s over de manier waarop zij een moederraad/ouderraad of geboorteraad hebben ingericht. Onder de video vind je de vragen en antwoorden die gesteld zijn tijdens de levendige chat bij het webinar.

Uit de regio waren online aanwezig:

Annemarie Idema-Poker van Geboortezorg Salland
Dion Wijnhoven – Ouder Geboorteraad Salland
Laurie van der Sluis – VSV Eendracht
Mariska van der Horst – VSV Eendracht
Judith Janssen – Consortium Limburg
Judith Groot – Ouderraad Geboortehart

Webinar Samen beslissen: de moederraad

Bekijk hier de presentatie:

Presentatie webinar

Vragen	Antwoorden
Wat is de rol van de projectcoordinator/projectleider binnen de ouder/moederraden?	– Als Projectleider in Salland ben je de linkin-pin tussen zorgverleners en ouders. Ik ben aanwezig bij de IGO bestuursvergadering en bij breder overleg met zorgverleners. Ik kan soms inhoudelijke input geven in de geboorteraad zelf en zal soms in andere vergaderingen voorstellen een onderwerp voor te leggen aan de geboorteraad. Bij VSV Eendracht werkt het hetzelfde. – Dezelfde werkwijze ook in Limburg waar de projectleider vanuit het Consortium Limburg vaste contactpersonen heeft per VSV. Ze was ook betrokken bij het opstarten en werven van leden voor de moederraad in de regio Limburg. – Bij het Geboortehart werkt de moederraad inmiddels zelfstandig. In het begin was er wel een vaste begeleider vanuit de VSV en was dat ook essentieel voor het functioneren van de startende moederraad.
Wie is naast de moeders/vaders aanwezig bij de bijeenkomsten?	– Bij Geboorteraad Salland is er dus altijd de manager van de IGO aanwezig en een 1e lijns verloskundige. – Uit de chat: Meestal is dat, naast de ouders, altijd een projecteleider en een zorgverlener als contactpersoon van het VSV.
Hoe lang blijven de ouders lid van een ouderraad/moederraad? Tot hoe oud zijn hun kinderen?	– Geboortehart: in eerste instantie mocht het jongste kind niet ouder zijn dan 2 jaar. Maar in praktijk is dat langer. Het duurt even voor je als nieuw lid door hebt hoe het veld in elkaar steekt. En die ervaring heb je wel nodig om goed te functioneren. In Salland en Utrecht wordt ook een oudste kind van 2 jaar aangehouden maar in de praktijk kan dat wat langer zijn. – In Boxmeer en Nijmegen zijn de moeders lid vd moederraad tot dat het jongste kind 4 jaar is. – Het binden van ouders is ook lastig omdat ouders vaak in een drukke periode van hun leven zitten en vaak maar korte tijd betrokken zijn bij de geboortezorg. Alleen al omdat er gemiddeld maar tweeeneenhalf jaar tussen kinderen zit en ouders vaak hun interesse verliezen zodra het jongste kind zo langzamerhand de luiers uit loopt.
Hebben jullie een vergoeding beschikbaar voor de deelnemers?	– Bij Geboortehart krijgen de leden een vrijwilligersvergoeding van ongeveer 6 uur per maand. – Bij VSV Eendracht is de vergoeding 35 euro per bijeenkomst (1,5 uur x 4per jaar). € 140 per ouder per jaar. – In Salland is geen vergoeding beschikbaar, ze tonen hun dank in attenties. Wel ook groot verschil in tijdsinvestering vergeleken met bijvoorbeeld Geboortehart. – In Nijmegen is er een vergoeding. In de verschillende raden loopt het uiteen van een gebakje tot de maximale vrijwilligers vergoeding. Ook zijn er voorbeelden van een presentje met Kerst en bij vertrek.
Waarom is het nodig de partner (m/v) continu te betrekken bij de zorg voor de zwangere en haar baby?	– Als organisatie staan we voor de beste zorg voor de zwangere, haar partner en de baby. Het is daarom van groot belang om de partner actief te betrekken ook bij de ouderraad. De zorg is niet voor de zwangere alleen maar voor beiden. – Uit chat: Als er partners zijn, dan zijn zij een grote steun (merken wij) voor de zwangeren. En partners beleven de zorg ook weer vaak anders dus komen met hele goede feedback en ideeën.
Hoe worden onderwerpen besproken in de moederraad? Mogen ze op vraagstukken meedenken of oordelen ze over ontwikkelingen?	– Geboorteraad Salland werkt met een eigen jaarplan. In basis is alles mogelijk, het is wel een adviesraad. Dit betekent dat niet alles automatisch wordt overgenomen, maar wel serieus wordt genomen. – Bij VSV Eendracht zijn ouders tot nu toe gevraagd hun mening te geven over een specifiek onderwerp. Deze mening of het advies is niet bindend. Momenteel proberen we de overgang te maken van reactief naar proactief. We willen vanuit de ouders onderwerpen agenderen binnen het VSV en kijken hoe de aansluiting tussen ouders en zorgverleners kan worden gemaakt om aan de onderwerpen verder te werken. Mogelijk kunnen ouders bij bepaalde werkgroepen aansluiten. Deze vraag wordt binnenkort binnen het VSV besproken.
In hoeverre zijn de moederraden representatief voor de zwangeren populatie? En welke inspanning wordt er geleverd om een zo goed mogelijke afspiegeling te realiseren?	– Het betreft geen wetenschappelijk onderzoek dus de afvaardiging zal nooit een representatieve afspiegeling zijn van de populatie. Het is vaak al een eye-opener om als zorgverleners advies te krijgen vanuit het perspectief van de cliënt omdat dat nu eenmaal anders is dan dat je als zorgverlener kijkt. En natuurlijk is het belangrijk voor de ouderraden om niet alleen vanuit hun eigen ervaring te kunnen adviseren maar vanuit een diversiteit aan perspectieven. Dit kan door zoveel mogelijk diversiteit in het team maar ook door andere soorten raadplegingen bij de groepen die niet vertegenwoordigd zijn in de ouderraad zoals cliëntenpanels, themabijeenkomsten, gesprekken op het schoolplein etc. Maar het blijft een feit dat vaak alleen hoger opgeleiden zich geroepen voelen zitting te nemen in de ouderraden. In de praktijk blijkt het lastig om ook de kwetsbare groepen te (blijven) binden. – De moederraad bij IGO Geboortehart heeft inmiddels vertegenwoordigers met een breder opleidingsniveau. Als startende moederraad heb je wel deelnemers nodig met een hoger opleidingsniveau. Inmiddels is dat breder en dat werkt ook heel goed. De kwetsbare zwangeren zijn niet vertegenwoordigd. Wij vertegenwoordigen de reguliere zorg en zijn dan ook niet betrokken bij de zorg voor de meer kwetsbare doelgroep. – Uit de chat: het is héél erg belangrijk om te realiseren dat de moederraad niet perse ‘de cliënt’ vertegenwoordigd. Het advies van de moederraad is heel fijn, maar heeft ook beperkingen. Dat bewustzijn is ook belangrijk.
Hoe bereiken de moeders vanuit de moederraad een grotere groep moeders om niet N=1 mening te krijgen? Wordt bijvoorbeeld ook gevraagd naar ervaringen van anderen?	– Bijvoorbeeld door het inzetten van digitale cliëntenpanels. Ook wordt nagedacht over het organiseren van themabijeenkomsten bij het Geboortehart. Bijvoorbeeld een fertiliteitscafé om met elkaar van gedachten te wisselen. – Ook in Nijmegen is er een online panel waarin vragen worden gesteld aan de achterban. Het doel is deze zo breed mogelijk in te zetten. – Soms wordt gewerkt met digitale-panels. Ook worden contacten gebruikt met ervaring in de kwetsbare groepen zoals JGZ-verpleegkundigen en kraamverzorgenden.
Wie en hoe wordt bepaald wat er op de agenda komt?	– Bij VSV Eendracht heeft tot nu toe de werkgroep de agendapunten vastgesteld uit punten die ze zelf tegen kwamen of op basis van een vraag uit een werkgroep. Nu de switch gemaakt om ook de ouders te betrekken bij het opstellen van de agenda door een vooroverleg te plannen met de ‘voorzitter’ van de ouders. – Bij IGO Salland wordt de agenda ingevuld aan de hand van een jaarplan.
Is het raadzaam om taken binnen de moederraad te verdelen? Is er altijd een voorzitter in een moederraad? Hoe is dat geregeld?	– Zeker raadzaam om taken te verdelen. Het is wel altijd goed om voor ogen te houden dat het vrijwilligerswerk is. – Bij VSV Eendracht is een van de ouders het aanspreekpunt geworden van de projectleider. Zij vormt de verbindende schakel. Deze ouder heeft een appgroep ingesteld en is laagdrempelig te benaderen.
Worden er ook zorgpaden of protocollen beoordeeld door ouderraden? In welk tempo en op welk moment worden adviesraden hiervoor ingezet?	– Dit kan heel verschillend worden ingevuld. Op landelijk niveau zitten de cliënten vanaf het begin bij de richtlijnencie’s. Cliëntenvertegenwoordigers zijn dus betrokken bij alle keuzes en besluiten. Ze worden vaak wel extra ondersteund. Ook spelen ze een heel belangrijke rol bij het opstellen van de cliëntenversies. – In Nijmegen en Rijnmond worden ouderraden ook ingezet voor zorgpaden en protocollen. Inclusief cliëntversies. – Bij VSV Eendracht heeft de werkgroep tot nu toe de ouderadviesraad nog niet zo gevonden. Meestal zijn de protocollen gebaseerd op richtlijnen en wetenschappelijke data waardoor het wrs lastig wordt gevonden om het nog eens voor te leggen aan ‘leken’. Wellicht worstelt men met een juiste vraagstelling. – IGO Salland geeft aan dat het in de toekomst zeker de bedoeling om de Geboorteraad hierbij te betrekken, vooralsnog moet dit nog ingroeien. Nog geen vastomlijnd plan hiervoor.
Gaan deze zorgpaden of protocollen naar de ouderraad wanneer zorgprofessionals multidisciplinair consensus hebben bereikt?	In Salland is het de bedoeling dat de Geboorteraad in de beoordelingsronde mee kijkt.
Hoe ‘meten’ jullie het succes van een bijeenkomst, dus een onderwerp wat door de ouderadviesraad is gekozen, besproken en advies over gegeven? En hoe koppelen jullie dit terug aan de ouderadviesraad?	– VSV Eendracht: De voorlegger waarin een onderwerp is geagendeerd in de ouderadviesraad, wordt opnieuw ingebracht met een toevoeging hoe het vervolg van het advies van de ouders is verder gebracht. – In Salland gebruiken ze de Lean Six Sigma methodiek. Het jaarplan bestaat uit één A3 met doeltoestanden die ze dit jaar willen bereiken. Per doeltoestand zijn acties geformuleerd. Onderling worden de acties verdeeld. Hierdoor komt deze Geboorteraad ‘slechts’ 4 keer per jaar bij elkaar om elkaar te updaten over de voortgang. – (Chat) In Nijmegen zijn de moeders gekoppeld aan de werkgroepen. zijn fysiek aanwezig of anderszins contact met de voorzitters. Op die manier in alle werkgroepen inbreng vanuit de OAR. En sluiten ook aan in de programmaraad (16 professionals uit alle disciplines). Heel waardevol deze koppeling aan de werkgroepen.
Is het ook zo dat je de moederraad kan raadplegen buiten je vaste vergaderingen om dus op het moment dat er iets speelt. Neem bijvoorbeeld bevallen tijdens Corona of kraambezoek	– Ja of daarvoor om vanuit perspectief ouders te bekijken. Het ligt aan het onderwerp. – In Salland is dat ook zeker mogelijk, gebeurt dan per mail. – Verzoeken van derden aan de moederraad van VSV Eendracht worden gedeeld met de raad. Tot nu toe is het nog niet voorgekomen om acuut een nieuw overlegmoment in te plannen.
Kun je een voorbeeld geven van een inbreng waar je trots op bent als deelnemer van een moederraad?	– Een voorbeeld waar ik trots op ben is dat wij vanuit de geboorteraad Salland een grote afstudeeropdracht voor studenten van Saxion hogeschool hebben opgesteld om de klantreis van de toekomstige ouder in beeld te brengen. Vanuit verschillende opleidingen en invalshoeken wordt gekeken waar verbeterd kan worden. Denk aan hospitality business school die kijken hoe de klantbeleving is voor verschillende persona’s. Tiener moeder, moeder met een niet westerse achtergrond, partner etc. – Ook is er een multidiscplinair geprek georganiseerd door de Geboorteraad met als onderwerp: Samen beslissen. – VSV Eendracht (Diakonessehuis) heeft advies ingewonnen over het nieuwe vrouw en kindcentrum. Daar kwamen leuke en concrete adviezen uit. Daarnaast is er in de werkgroep substitie een brief voor clienten voorgelegd waardoor vakjargon aangepast is en de volgorde werd veranderd. In Salland worden in samenwerking met Hogeschool Saxion clientenreizen ontwikkeld waarbij de klantbeleving voor verschillende type klanten in kaart wordt gebracht. In Limburg zijn ook folders in tekst en beeld aangepast die gebruikt gaan worden in de hele regio. – In Geboortehart zijn inmiddels bevalbaden gerealiseerd op advies van de moederraad en mag de geboortefotograaf mee de OK op. Ook zitten we bij de werkgroepen aan tafel en wordt de input van de cliënt meegenomen in de werkgroep innovatie. Bij ontwikkeling van nieuwe zorgpaden wordt de input van de cliënt echt meegenomen. Zo zijn we betrokken bij het signaleren van depressie, preventie van bekkenbodemklachten en er loopt een pilot bij de CTG in de eerste lijn. – In Arnhem zijn ze nu bezig met een project(je) nazorg; om samen met de zorgverleners na te denken hoe het traject na de bevalling verbeterd kan worden. Dit is work in progress maar echt leuk om samen op te pakken.

Deel via:

Terugblik webinar Samen beslissen: de moederraad

Lees ook

Denk met ons mee over allesoverzwanger.nl

Invitational Stuurinformatie voor VSV/IGO-beleid

In de spotlight: Werkgroep CenteringZorg op kennisnetgeboortezorg.nl

Over CPZ

Contact