Verkiezingen 2023: standpunten zorg per partij

14 november 2023

Op woensdag 22 november kiest Nederland een nieuwe Tweede Kamer. Maar welke partij heeft nu de beste plannen voor de zorg? Wij delen hieronder verschillende overzichten van de standpunten van politieke partijen rond verschillende thema’s in de (geboorte)zorg; De Verkiezingswijzer van de KNMG, een overzicht van zorgwijzer.nl die de standpunten van partijen op zorg en zorgverzekering op een rijtje zette en een overzicht van de Nationale Zorggids.nl die heeft gekeken naar de thema’s rond geboortezorg en ouderschap.

Verkiezingswijzer Zorg KNMG

In de KNMG Verkiezingswijzer voor de zorg vind je per politieke partij de plannen voor de zorg. Ook kun je de partijprogramma’s vergelijken op verschillende zorgthema’s. Deze verkiezingswijzer is een initiatief van Artsenfederatie KNMG. Naar de Verkiezingswijzer Zorg 2023 van de KNMG.

Standpunten zorg(verzekering) van Zorgwijzer.nl

Zorgwijzer.nl heeft de belangrijkste standpunten per partij op een rijtje gezet rond zorg. In een overzicht zijn de standpunten over het zorgstelsel, zorgverzekering en eigen risico weergegeven. Naar Kieswijzer zorg op zorgwijzer.nl.

Standpunten politieke partijen Zorggids.nl

Zorggids.nl heeft de partijprogramma’s ook bekeken op diverse thema’s rond de zorg. Hieronder vind je het overzicht van onderwerpen rond geboortezorg, ouderschap en verwante thema’s. Bron van deze informatie is het overzicht van de Zorggids.nl. De standpunten zorg per partij zijn overgenomen van Zorgwijzer.nl.

VVD

  • Vertrouwen in vaccinaties versterken, met speciale aandacht voor nieuwe ouders en een landelijke zienswijze voor vaccinaties waarmee het vaccinatiestelsel verbetert
  • Bescherming van kinderen tegen uitbraken zoals mazelen
  • Verbetering van de voorplantingsgeneeskunde, waarbij meer ruimte komt voor onderzoek hiernaar en onderzoek naar de ontwikkeling van bijvoorbeeld ernstige genetische aandoeningen
  • Meer mogelijkheden om ernstige aandoeningen niet door te geven

Standpunten zorg VVD

  • Huidige zorgstel met zorgverzekeraars behouden en verbeteren.
  • Eigen risico bevriezen en begrenzen per behandeling.
  • Alleen de zorg die echt nodig is en echt werk vergoeden, zodat de premie betaalbaar blijft.
  • Meer tijd per patiënt bij de huisarts.
  • Meer aandacht voor kwetsbare jongeren en mentale problemen.
  • Veel betere organisatie van de GGZ.

D66

  • Voortzetting van het actieprogramma Kansrijke Start en beschikbaarheid ervan in elke gemeente
  • Betere samenwerking tussen verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuizen en jeugdzorg zodat aanstaande ouders en kinderen de beste zorg krijgen
  • Stimulering van integrale geboortezorg
  • Laagdrempeligere en toegankelijkere preconceptiezorg en preconceptie screening
  • Informatie over alle ernstige chromosale afwijkingen die uit de Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT) blijken voor ouders die dat willen
  • Ondersteuning van ouders bij het maken van gezonde keuzes voor hun kinderen, bijvoorbeeld door aandacht voor gezonde kinder- en babyproducten zonder toegevoegde zoetstoffen
  • Vaccinatieplicht voor jonge kinderen als de vaccinatiegraad onder de 90 procent daalt
  • Kinderopvangcentra mogen niet-gevaccineerde kinderen weigeren
  • Ouders moeten kunnen kiezen voor verloskundigenpraktijken en kraamzorgorganisaties die uitsluitend werken met gevaccineerde medewerkers

Standpunten zorg D66

  • Zorgstelsel behouden met een evenwichtige rol voor zorgverzekeraars.
  • Eigen risico bevriezen, maar een limiet instellen per behandeling.
  • Huisarts speelt centrale rol bij de veranderingen van het zorgstelsel. Investeren in eerstelijns zorg en preventie.
  • De vergoeding van zorg in het basispakket wordt bepaald op basis van toegevoegde waarde voor de patiënt.
  • Anticonceptie wordt weer volledig vergoed voor iedereen.

Nieuw Sociaal Contract

  • De eigen bijdrage voor kraamzorg wordt afgeschaft
  • Er wordt naar een manier gezocht om de toegang tot anticonceptie drempelloos te maken
  • De huidige wetgeving over abortus is evenwichtig en behoeft geen wijziging
  • NSC is principieel tegen aanpassingen van het menselijk erfelijke materiaal waarbij deze aanpassingen ook worden doorgegeven aan volgende generaties (de zogeheten kiembaanmodificatie).

Standpunten zorg Nieuw Sociaal Contract

  • Huidige zorgstel met zorgverzekeraars behouden, maar verbeteren.
  • Zorgverzekeraar mag niet op de stoel van de professional.
  • Eigen risico niet verder verhogen en begrenzen per behandeling.
  • Voor 1 december duidelijkheid over welke zorgaanbieders de verzekeraars hebben gecontracteerd.
  • Jaarlijkse controle tandarts terug in het basispakket.
  • Geen (financiële) drempels voor toegang anticonceptie.
  • Eigen bijdrage kraamzorg afschaffen.

GroenLinks/PvdA

  • Financiering van acute zorg op basis van beschikbaarheid en niet langer per verrichte handeling
  • Meer aandacht voor streeknorm ambulancezorg
  • Landelijke basisfinanciering voor de GGD voor een publieke gezondheidszorg die overal op peil is
  • Anticonceptie moet terug in het basispakket van de zorgverzekering
  • Voor jongeren tot 25 jaar worden condooms gratis beschikbaar bij de apotheek
  • Abortus moet uit het Wetboek van Strafrecht
  • Goede hulpverlening en nazorg voor vrouwen na abortus
  • Strenger optreden tegen intimidatie bij abortusklinieken

Standpunten zorg GroenLinks/PvdA

  • Zorgverzekeraars omvormen tot publieke zorgfondsen en de marktwerking uit de zorg halen.
  • Vrijwillig eigen risico afschaffen en het verplichte eigen risico stapsgewijs verlagen tot nul.
  • Tandheelkundige zorg, fysiotherapie en anticonceptie worden vergoed uit het basispakket.
  • Zorgpremie voor iedereen verlagen.
  • Eigen bijdrage voor zorg rondom zwangerschap afschaffen.
  • Meer investeren in de GGD’s.

PVV

  • Acute zorg, waaronder verloskundige zorg, moet uit de marktwerking

Standpunten zorg PVV

  • Zorgstelsel behouden, maar acute marktwerking uit de zorg halen.
  • Eigen risico compleet afschaffen.
  • Meevallers op zorggebied moeten premie verlagen.
  • De tandarts moet weer terug in het basispakket.
  • Minder administratie in de zorg en wegwerken personeelstekorten.
  • Verzorgingshuizen terug en meer ruimte voor extra verpleeghuisplekken en ouderenwoningen.

BBB

  • Mensen die zwanger zijn en gaan bevallen hebben altijd het recht om zelf beslissingen te nemen over wat er met hun lichaam gebeurt.
  • Spoedeisende hulpafdelingen worden niet gesloten
  • Zorgvuldig kijken naar abortustermijn en abortuspil
  • Aandacht voor preventie van ongewenste zwangerschappen
  • BBB wil de huidige regels rondom embryo’s behouden

Standpunten zorg BBB

  • Vereenvoudigen zorgstel met een systeem waarbij er slechts één type basisverzekering is
    in premies te maximeren.
  • Terugdringen van het aantal labels en het aantal polissen van verzekeringsmaatschappijen.
  • Het eigen risico moet sterk worden verlaagd en indien mogelijk de komende jaren worden. afgeschaft.
  • Verdeling van zorgkosten veranderen: middensinkomens dragen nu teveel bij.
  • Alleen zinnige zorg, maar tandheelkundige zorg en fysiotherapie moeten terug in het basispakket.
  • Terugdringen administratieve lasten bij zorgmedewerkers.

CDA

  • Bijna gratis kinderopvang voor lage en middeninkomens
  • Inkomensafhankelijk bijdrage van hoge inkomens met kinderopvang
  • Vereenvoudiging van stelsel van kinderopvangtoeslag
  • Verhoging van kinderbijslag voor alle gezinnen
  • Verhoging kindgebonden budget voor gezinnen met een laag inkomen
  • Structurele hervorming van het verlofstelsel, waarbij wordt toegewerkt naar een simpele gezamenlijke regeling voor alle vormen van verlof
  • Herinvoering van minister voor het Gezin
  • Middelen voor kinderopvanglocaties om kinderen te stimuleren om gezond te eten en meer te bewegen

Standpunten zorg CDA

  • Behouden en verbeteren van het huidige zorgstelsel.
  • Eigen risico gelijk houden, maar geen verhogingen van eigen betalingen.
  • Zorg anders en beter organiseren en hem zo betaalbaar en toegankelijk te houden.
  • Inzetten op preventie, bijvoorbeeld door gezond voedsel goedkoper te maken.
  • Passende zorg moet worden beloond.

SP

  • Er verdwijnen geen ziekenhuizen of afdelingen meer en waar dat nodig is gaan reeds gesloten afdelingen weer open
  • Wanneer vrouwen besluiten om een zwangerschap te beëindigen is het belangrijk dat zij betere voor- en nazorg krijgen en meer medische ondersteuning krijgen dan nu het geval is
  • Abortuspil kan veilig en laagdrempelig worden aangeboden via de huisarts
  • De afschaffing van de verplichte beraadtermijn van 5 dagen is goed
  • Goede seksuele voorlichtingsprogramma’s op scholen zijn essentieel om ongewenste zwangerschappen te voorkomen
  • Alle vrouwen hebben recht op een betaalbare NIPT-test
  • Zwangere vrouwen behouden vrije keuze als het gaat om het wel of niet laten uitvoeren van de NIPT-test

Standpunten zorg SP

  • Het huidige zorgstelsel wordt afgeschaft en er komt een nationaal zorgfonds.
  • Eigen risico wordt afgeschaft voor iedereen.
  • Tandarts en fysiotherapie worden volledig vergoed.
  • Zorgpremie wordt inkomensafhankelijk, waarbij de lagere- middeninkomens profiteren.
  • Ziekenhuizen worden niet meer gefinancierd per verrichting maar naar zorgbehoefte.

Partij voor de Dieren

  • Wettelijke normen voor minimale afstand tussen veestallen en kinderdagverblijven (en woonkernen en scholen)
  • Vergoeding voor anticonceptiemiddelen komt voor alle leeftijden terug in het basispakket
  • Begeleiding en hulp van lactatiedeskundigen in het basispakket
  • Voldoende toezicht op de plicht van werkgevers om een kolfruimte in te richten
  • Meer onderzoek naar kunstvoeding zonder koemelk
  • Uitgebreide overheidscommunicatie over vaccinatie
  • Geen vaccinatieplicht, ook geen indirecte
  • Thuisbevallingen moeten overal mogelijk blijven, maar moeten wel een keuze zijn en niet noodgedwongen door gebrek aan verloskamers in de buurt
  • De eigen bijdrage voor poliklinische bevallingen wordt geschrapt, zodat iedereen zoveel mogelijk een vrije keuze kan maken

Standpunten zorg Partij voor de Dieren

  • Het ziekenfonds moet weer terugkomen met lagere premies en een verhoogde inkomensafhankelijke bijdrage.
  • Er moet een uitgebreide dekking komen voor zaken als mondzorg en anticonceptie.
  • Afschaffen Eigen Risico en Bijdrage Chronisch Zieken voor betere toegankelijkheid.
  • Zorgstelsel moet zich meer op preventie richten, met volledige vergoeding voor diëtist, verslavingszorg en stoppen-met-roken-programma’s.

ChristenUnie

  • Er komt een jaarlijkse ‘Staat van het gezin’ waarin wordt gemonitord hoe gebruik wordt gemaakt van kind- en verlofregelingen, kinderopvang, het aanbod van de centra voor Jeugd en Gezin en dergelijke
  • Geef elk kind een goede start. De eerste 1000 dagen zijn van cruciaal belang voor de toekomst van een kind. Daarom wordt in iedere gemeente het actieprogramma Kansrijke Start aangeboden. Elke ouder kan worden ondersteund door dit programma. In het aanbod wordt ook verbinding gelegd met de aanpak (en signalering) van armoede en schulden.
  • Organiseer goede geboortezorg. Nieuw leven is welkom in onze samenleving. De ChristenUnie hecht aan de kraamzorg zoals die altijd heeft bestaan. Een goede start maakt veel verschil. Bij geboortezorg wordt bij gezinnen waar het niet zo goed gaat gewerkt met een vaste hulpverlener, die de situatie van het gezin goed kent.
  • Herziening van het kinderopvangstelsel
  • Alle kinderopvangorganisaties worden non-profit
  • Gastouderopvang is, ook bij de herziening van het kinderopvangstelsel, gelijkwaardig aan professioneel georganiseerde kinderopvang
  • Aanbod van zwangerschaps- en opvoedcursus voor ouders
  • Er komt een Register Ontstaansgeschiedenis, omdat donor- en adoptiekinderen het recht hebben om hun afkomst te kennen
  • Er wordt ingezet op Europese afspraken over het maximum aantal donaties per donor
  • Er komt geen wettelijke regeling voor meerouderschap of meeroudergezag
  • Er komt geen regeling rond draagmoederschap en er komt een verbod op internationaal draagmoederschap
  • Er wordt toegewerkt naar één maatschappelijke verlofregeling
  • Het ouderschapsverlof wordt uitgebreid
  • Extra geld voor ziekenhuizen in minder dichtbevolkte gebieden op acute zorg beschikbaar te houden
  • Voorlichting via scholen, huisartsen, verenigingen en (culturele) gespreksgroepen over het voorkomen van onbedoelde zwangerschappen
  • Hulp bij huisvesting, financiën, het voortzetten van de opleiding en opvoeding van het kind voor tienermoeders en vrouwen met sociaaleconomische problematiek
  • Anticonceptie in alle vormen terug in het basispakket
  • Huisarts begeleidt, counselt en doet nazorg voor onbedoeld zwangere vrouwen
  • Abortus wordt niet uit het Wetboek van Strafrecht gehaald
  • Keuzehulp voor onbedoeld zwangere vrouwen
  • Beraadtermijn bij abortus blijft van kracht
  • NIPT en 13-wekenecho behoren geen vast onderdeel van reguliere prenatale zorg te zijn
  • Dragerschapstesten worden alleen toegelaten als sprake is van zeer ernstige erfelijke aandoeningen
  • Verbod op ‘experimenteerembryo’s’ blijft gehandhaafd

Standpunten zorg Christenunie

  • Huidige stelsel verbeteren door marktwerking te stoppen
  • Eigen risico gelijk houden op 385 euro tot 2028
  • Zorgpremie verlagen naar 50 euro en meer inkomensafhankelijk maken

Forum voor Democratie

  • Omzetting kinderbijslag in forse kindgebonden aftrekpost in de aangifte inkomstenbelasting die pas in werking treedt boven de belastingvrije voet

Standpunten zorg FvD

  • Zorgstelsel behouden, maar regelgeving en drang naar efficiëntie terugdringen.
  • Zorgverzekeraars minder macht geven.
  • Verlaging van het eigen risico naar 200 euro.
  • Heropenen van ziekenhuizen die zijn gesloten
  • Structurele salarisverhoging en betere arbeidsvoorwaarden voor verzorgenden en verpleegkundigen.

SGP

  • Abortus blijft in het Wetboek van Strafrecht en wordt zéker niet aangemerkt als mensenrecht
  • Er komt een hulpfonds voor onbedoeld zwangere vrouwen en hun kinderen
  • Er moet een gehandhaafd worden op het verbod op embryokweek voor wetenschappelijk onderzoek
  • Er komen geen mogelijkheden voor meerouderschap en draagmoederschap

Standpunten zorg SGP

  • Behouden en verbeteren van het huidige ziektekostenstelsel.
  • Eigen risico blijft bestaan, net zoals de mogelijkheid voor een hoger vrijwillig eigen risico
  • Aanbieden meerjarige zorgpolissen (drie tot vijf jaar)
  • Terugdringen regeldruk, zoals alle benodigde papieren en digitale rompslomp.
  • Mantelzorgers en vrijwilligers hebben een onmisbare rol.
  • Patiënten moeten zorg kunnen afnemen die past bij hun geloofs- en levensovertuiging.

Volt

  • Het mogelijk worden dat kinderopvang voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, gratis wordt voor 3 dagen per week, met de mogelijkheid om een inkomensafhankelijke bijdrage vragen aan ouders met een hoog inkomen
  • Anticonceptie wordt gratis, bijvoorbeeld door het op te nemen in de basisverzekering
  • Er komt een flexibeler ouderverlof, met een minimum van 16 weken zwangerschapsverlof voor de moeder. De overige 30 weken kunnen partners onderling vrij verdelen
  • Ouders die het minimumloon verdienen moeten 100 procent in plaats van 70 procent van hun loon houden bij ouderschapsverlof
  • Een nieuw wettelijk recht op een periode van ‘aanpassingsverlof’ om ouders van een kind met een intensieve zorgvraag in staat te stellen om zorgarrangementen op te zetten
  • Investeren in het tegengaan van hechtingsstoornissen

Standpunten zorg Volt

  • Behoud zorgverzekeraars en verbeteren huidige stelsel.
  • Nominale premie moet omlaag.
  • De zorgkosten moeten voor een groter deel uit de collectieve middelen betaald worden.
  • Zorgvraag terugdringen door armoedebestrijding en verhoogde accijnzen op tabak.
JA21
  • Leven moet bij geboorte én bij sterfte beschermd worden. Daarom dient regelgeving met betrekking tot zwangerschap en geboorte met grote zorgvuldigheid tot stand te komen
  • De bestaande protocollen en regelgeving over abortus met een medische indicatie worden gesteund
BIJ1
  • Er komt een volledige vergoeding van anticonceptie
  • Het taboe rondom abortus wordt actief bestreden en uit het Wetboek van Strafrecht gehaald
  • De overheid stopt met het subsidiëren van organisaties die geen onafhankelijke hulp bieden aan ongewenst zwangere personen
  • Ervaringsdeskundigen worden actief betrokken bij het ontwikkelen van beleid rond abortuszorg
  • Abortuszorg gaat onder reguliere zorg vallen; er komen abortusafdelingen in verloskundigenpraktijken en andere medische centra.
  • Ook verloskundigen moeten de abortuspil kunnen voorschrijven en werken hierin actief samen met abortusartsen
  • Vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF en KID moeten vergoed worden op basis van kansen, niet kosten
  • Mensen die zwanger zijn en gaan bevallen hebben altijd het recht om zelf beslissingen te nemen over wat er met hun lichaam gebeurt
  • Er komt een wet op draagouderschap op basis van het Wetsvoorstel kind, draagmoederschap en afstamming
  • Er komt een wet voor meerouderschap
  • Er wordt een einde gemaakt aan interlandelijke adoptie
  • Adoptie binnen Nederland is alleen mogelijk wanneer de gegevens van de biologische ouders beschikbaar blijven voor het adoptiekind

DENK en 50PLUS hebben geen standpunten op het gebied van geboortezorg en thema’s die hierop aansluiten. Bron: Nationale Zorggids, Johanne Levinsky & Zorgwijzer.nl.


Lees ook

2 juli 2024
Cliëntparticipatie

Strong Babies reikt Jonge Onderzoekers beurs uit voor gelijke kansen in de geboortezorg

Komend najaar 2024 reikt Strong Babies de Jonge Onderzoekers beurs uit voor onderzoek gericht op het bestrijden van kansongelijkheid in...
20 juni 2024
Organisatie en bekostiging

Kijk webinar Monitoring in de geboortezorg terug

Op dinsdag 18 juni was het webinar 'Monitoring in de geboortezorg'. Tijdens dit webinar gaven een aantal experts meer informatie...
20 juni 2024

PREM-vragenlijst nu ook in het Pools en Turks beschikbaar!

De PREM-vragenlijsten zijn nu ook beschikbaar in het Pools en Turks. Hiermee is de PREM nu beschikbaar in vijf talen....