Situatie 3: Rechtspersoon oprichten

• De plannen, ambities en uitdagingen waar het VSV voor staat zijn voor de aangesloten partijen helder en verwoord in de visie.
• Het VSV overweegt of heeft besloten door te gaan in de vorm van een rechtspersoon (vereniging, stichting, coöperatie), al dan niet op sociocratische basis.

Inschatting van het VSV is dat de plannen en ambities van het VSV beter gerealiseerd kunnen worden als de samenwerking wordt ondergebracht in een rechtspersoon. Ook andere argumenten kunnen meespelen om te besluiten een rechtspersoon op te richten.

Wat levert een rechtspersoon op? Waar moet je vooraf rekening mee houden?

• De interne organisatie van het VSV krijgt door oprichting van een rechtspersoon een formeler karakter.
  Bv. Een vereniging kent automatisch een bestuur en een algemene leden vergadering, een ALV, met ieder hun eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden.
• Het VSV kan zich door middel van een rechtspersoon met een formeel bestuur steviger/strategischer en als één zakelijk aanspreekpunt positioneren in de regio richting zorgverzekeraar, andere zorgaanbieders, gemeente etc.
• Het VSV wil een rechtspersoon oprichten als eerste opstap naar integrale bekostiging (IB). Vanuit die rechtspersoon worden de verdere voorbereidingen voor IB getroffen, waaronder besprekingen met zorgverzekeraars.
• Voor nieuwe gezamenlijke activiteiten, investeringen en/of derde geldstromen is een rechtspersoon gewenst (de rechtspersoon loopt in de regel het aansprakelijkheidsrisico).

Voordat je een keuze maakt voor een rechtsvorm is het belangrijk dat je met je VSV beslist welk doel je rechtspersoon moet dienen. Dit staat in je visie. Met andere woorden: de inhoud bepaalt de vorm. Als je VSV overweegt om een rechtspersoon op te richten, kunnen onderstaande documenten je verder op weg helpen

• Handreiking Mededinging 2021 De Handreiking is een hulpmiddel voor VSV’s en geboortezorgorganisaties om te beoordelen wat mogelijk is in de onderlinge samenwerking tussen zorgprofessionals. In het kader van juiste zorg op de juiste plek (JZOJP) is echt véél meer mogelijk dan vaak wordt gedacht. Dit wordt uitgewerkt en toegelicht in hoofdstuk 5 van de Handreiking.. Verder zijn de andere hoofdstukken van de Handreiking uiterst relevant voor IGO’s.

• Document vergelijking vereniging – coöperatie – stichting – B.V
  In dit document worden enkele algemene kenmerken, overeenkomsten en verschillen benoemd van een vereniging, een coöperatie, een stichting en een Besloten Vennootschap (B.V.). Doel van dit document is om een eerste beeld te krijgen van deze rechtsvormen om zo mogelijk al een keuze te kunnen maken voor de eigen organisatie of VSV.
• Bekijk hier de handige Checklist daadwerkelijk oprichten rechtspersoon

• Model statuten voor oprichting van een formele vereniging. Een VSV dat deelneemt aan het economisch verkeer kan onbedoeld de schijn opwekken dat het (mede) hulpverlener is en daardoor ontstaat er enige kans op aansprakelijkheid voor medische kwesties. Omdat een dergelijk VSV vaak ook contracten sluit met derden aan inkoop- en verkoopkant is er kans op aansprakelijkheid voor niet-medische kwesties. Veel extern gerichte VSV’s zullen zonder dat ze het zelf weten een informele vereniging kunnen zijn. Deze VSV’s hebben dan wel de lasten (aansprakelijkheid van bestuurders) en niet de lusten van een vereniging. Een formele vereniging geeft een structuur waarbinnen het VSV handelt, regelt de besluitvorming en de vertegenwoordigingsbevoegdheid, creëert duidelijkheid over de planning & controlcyclus (begroting en jaarrekening) en biedt de mogelijkheid om zich te verzekeren tegen aansprakelijkheid. Het advies is dat deze VSV’s overwegen om een formele vereniging op te richten. Voor deze situatie zijn als hulpmiddel de modelstatuten voor een VSV als vereniging opgesteld.
• Model huishoudelijk reglement vereniging VSV. Dit model huishoudelijk reglement behoort bij de voorbeeld statuten voor oprichting van een formele VSV vereniging (zie hierboven). Het is een uitwerking en een aanvulling op de statuten van een VSV. Onderwerpen die hierbij aan de orde komen zijn: de lidmaatschapscriteria, de aanvraagprocedure voor lidmaatschap, de nadere regeling van de ALV en het Bestuur, de verenigingsmanager (optioneel), de werkgroepen, de communicatie, de financiën en geheimhouding.
• Bekijk het model jaarplan VSV en het model jaarverslag VSV.

Sociocratische besluitvorming

In de geboortezorg wordt bij enkele VSV’s volgens de sociocratische werkwijze gewerkt. Deze werkwijze heeft extra aandacht nodig bij de ontwikkeling van statuten. Het belangrijkste aandachtspunt is dat Sociocratische besluitvorming niet samen gaat met een construct van ALV en Bestuur. Het meest dicht erop zit besluitvorming op basis van consensus, maar ook dat is niet het volledig doorvoeren van sociocratische besluitvorming.

Voorbeeld kringstatuten vereniging Alliant Geboortezorg Utrecht