Wegwijzer Kansrijke Ontmoetingen
  • Toolkit

Wegwijzer Kansrijke Ontmoetingen

In deze wegwijzer vind je slimme hulpmiddelen om direct aan de slag te gaan met het leggen van kansrijke verbindingen in jouw regio

In deze wegwijzer is te vinden:

Over deze wegwijzer

In deze wegwijzer vind je informatie en hulpmiddelen die jouw VSV of regio helpen om aan te haken bij de lokale coalities van Kansrijke Start en direct aan de slag te gaan

Interactieve kaart sociale verloskunde

Workshop Prenataal Huisbezoek JGZ

Op 1 juli 2022 is de wijziging van de Wet publieke gezondheid van kracht geworden. Deze wijziging verplicht alle gemeenten om zwangeren en/of hun gezinnen in kwetsbare situaties een prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg (PHB JGZ) aan te bieden. Om de samenwerking tussen lokale partijen rondom deze prenatale huisbezoeken te versterken, hebben het NCJ en CPZ, in opdracht van het ministerie van VWS, een speciale workshop ontwikkeld. Deze workshop is bedoeld om professionals te informeren en de samenwerking lokaal te bevorderen, zodat de implementatie van het prenatale huisbezoek soepel en effectief verloopt.

Materialen zijn lokaal te gebruiken

Het hele webinar en de losse filmfragmenten zijn terug te kijken en in de eigen regio of lokaal te gebruiken. Het webinar en alle losse filmfragmenten staan op Kennisnetgeboortezorg.nl.

Het webinar, waarin alle filmfragmenten getoond worden, vormt samen met de rondetafel- gesprekken het gehele programma. De filmfragmenten kunnen ook los bekeken worden. Voor een lokale bespreking is het verstandig om een gespreksleider aan te wijzen, die het webinar vooraf integraal zal bekijken.

Multidisciplinair bespreken

Voor een bespreking in het lokale veld is aan te bevelen om dit multidisciplinair te doen, waarbij de volgende disciplines in elk geval aanwezig zijn:

  • medisch (geboortezorg, gynaecologen, kraamzorg, huisartsen)
  • sociaal medisch (jeugdgezondheidszorg)
  • sociaal domein (gemeente of wijkgerichte medewerkers)
  • eventueel andere – in jouw regio relevante – participanten

Duur van de workshop

Het webinar duurt 1,5 uur; als je de filmfragmenten los bekijkt, met na ieder filmfragment 20-30 minuten discussie duurt de gehele sessie ruim 2,5 uur (zonder pauze). Je kunt dit uiteraard ook in meerdere sessies doen, belangrijk is voldoende tijd om de uitwisseling en discussie goed te voeren.

  • Samenwerken, elkaar kennen en elkaar begrijpen is essentieel voor een echt Kansrijke Start voor de kinderen.
  • Vraag iedereen vooraf de Handreiking prenataal huisbezoek door te nemen.
  • Elkaar ‘echt’ verstaan is met verschillend vakjargon vaak moeilijk. Luister naar elkaarsmening en deskundigheid en vraag door over wat er bedoeld wordt.
  • Geef elkaar positieve feedback.
  • Noteer gemaakte afspraken ter plaatse en kom er een volgende keer op terug: of het(beter) werkte, of het uitvoerbaar was, etc.
  • Neem bij vragen of verschillende interpretaties van het Prenatale Huisbezoek JGZ contactop via prenataalhb@ncj.nl.
  • Benut de voorbeelden en casuïstiek uit de Handreiking Prenataal huisbezoek door de JGZ(bijlage 5).
  • Welke bezwaren zien de deelnemers ten aanzien van het Prenatale Huisbezoek JGZ?
  • Welke meerwaarde zien de deelnemers bij het Prenatale Huisbezoek JGZ?
  • Wat verstaat ieder van de deelnemers onder een kwetsbare situatie? Dit is concreet temaken door bijlage 5 van de Handreiking te benutten of door iedere deelnemer te vrageneen geanonimiseerde casus in te brengen.
  • Wie heeft welke rol bij het in beeld krijgen van gezinnen in een kwetsbare situatie?Van welke instrumenten wordt gebruik gemaakt?
  • Hoe verwijzen we naar elkaar op dit moment?
  • Wat zouden we hierin aan kunnen scherpen?
  • Welke afspraken zijn hierover gemaakt en welke zouden we hierover nog moeten maken?
  • Welke afspraken zijn er gemaakt over gegevens delen en terugkoppeling? Denk hierbij ookaan de kraamzorg, de gynaecoloog of de huisarts.
  • Welke interventies worden er bij ons gebruikt die al prenataal van waarde zijn?
  • Welke interventies worden er bij ons nog niet gebruikt, waarvan deelnemers een meerwaarde zien?
  • Voor welke ouders of vragen hebben we bij ons in de gemeente/regio nog geen aanpak?

Voor deze onderdelen is het aan te raden om gebruik te maken van:

  • Mentimeter
  • Kahoot.

Workshoponderdelen

De workshop bestaat uit een animatiefilm en vier filmfragmenten:

  • Animatiefilm: Het prenatale huisbezoek door de JGZ bij een kwetsbare situatie.
  • Filmfragment 1. Signaleren van een kwetsbare situatie.
  • Filmfragment 2. Uitleg van het huisbezoek.
  • Filmfragment 3. Uitvoering van Prenataal Huisbezoek JGZ.
  • Filmfragment 4. Een vervolg op het Prenataal Huisbezoek JGZ.

    Hierna geven we per filmfragment tips en voorbeeldvragen voor de lokale bespreking.

Filmfragmenten

Bij het bekijken van de onderstaande filmfragmenten is het goed te realiseren dat:

  • Het om een echte klant en een echte medewerkers gaat;
  • in 5 minuten besproken moest worden waar je normaal 30-40 minuten voor uit kunttrekken;
  • onder tijdsdruk gespreksvaardigheden het snel af laten weten (zeker als een cliënt andersreageert dan je zou verwachten);
  • de filmfragmenten niet als voorbeeld dienen, maar er juist zijn voor het uitlokken van heteigen lokale multidisciplinaire gesprek.

Nabespreking

Relevante aanbevelingen voor samenwerken in het kader van een kansrijke start Vraag je altijd af wat jouw meerwaarde is ten aanzien van de ouder en het kind. Heb respect voor de rol en deskundigheid van de ouder. Sluit aan bij de werkelijke vraag.

  • Samenwerken kost tijd, die vaak niet royaal is toebedeeld. Dus begin klein.
  • Ga gewoon beginnen en doen.
  • Werk vanuit echt vertrouwen; zowel in de professionele partners als in de ouders.
  • Praat pas als laatste over het geld, laat het geld niet leidend zijn, maar vraag je af: hoe kan het dan wel (of anders)
    • Wie werkt er op deze wijze?
    • En wat heeft dit opgeleverd?

Tips!

Literatuuronderzoek Mayke Boerema–Van der Heide en Lennart van Zellem: “Samenwerking tussen kraamzorg, eerstelijns verloskundigen en de jeugdgezondheidszorg”.

  • Ontmoet elkaar en leer elkaar kennen. Dit bevordert wederzijds vertrouwen.
  • Maak weerstand of gebrek aan vertrouwen bespreekbaar. Zonder vertrouwen is er geensamenwerking mogelijk.
  • Zorg dat je snel voor elkaar bereikbaar bent, zowel als professionals onderling als oporganisatieniveau.
  • Begin met kleine niet-complexe inhoudelijke projecten met een groepje gemotiveerdemensen.
  • Ga samen consulten uitvoeren. Samen uitvoerend werk verrichten is de ultieme manier omelkaar (vakinhoudelijk) te leren kennen.
  • Creëer een gezamenlijke visie op basis van gezamenlijke verantwoordelijkheden en gevoelvan urgentie. Dit is nodig voor het stellen en helder formuleren van doelen die met desamenwerking bereikt willen worden.
  • Maak afspraken over de taakverdeling, besluitvormingsprocedures en verantwoordelijkheden. Doe dit in alle lagen van een organisatie.
  • Zorg voor een duidelijke regie structuur en leiderschap die rekening houdt met deverschillen in belangen.
  • Maak tijd voor structurele evaluatie van de afgesproken doelen en reflectie op het eigenhandelen.
  • Heb oog voor de niet-organisatorische voorwaarden ook wel ‘zachte’ voorwaarden.Conflicten zijn een normaal onderdeel van het samenwerkingsproces en helpen omuiteindelijk tot meer overeenstemming te komen.
  • Wees bewust van de complexiteit van de verschillende financieringsstromen en belangen.Denk al in vroeg stadium na over tijdsinvestering, nu en in de toekomst, als de samen-werking meer complex gaat worden, en hoe dit bekostigd gaat worden.
  • Indien een samenwerking groot en langdurig van aard is dan gaat dit gepaard met eenhogere complexiteit en heeft om die reden (interne/externe) begeleiding nodig.
  • Om de samenwerking te optimaliseren zijn afspraken over en verbetering van digitalegegevensregistratie en uitwisseling een voorwaarde.
  • Zorg voor borging van de samenwerking, ook als financieringsstromen en het (lokale/landelijke) politieke landschap veranderen.
  • Zorg voor uniformiteit in aanbod van screeningsinstrumenten, interventies en informatievoorziening in een regio.
  • Laat de politiek voor je werken. Zet in op het vrijmaken van financiële middelen voorsamenwerking. Reken niet af op harde meetbare doelen, maar zorg voor de middelen om samenwerking verder te brengen. Dit zal in de toekomst geld opleveren.

Vragen?

Maak gebruik van prenataaljgz@ncj.nl voor:

  • Openstaande vragen of discussiepunten,
  • Vragen en aanvullingen of opmerkingen op de tips van het lokaal gebruik van de hybride workshop,
  • Vragen of aanvullingen voor de e-learning PHB JGZ.

Leertraject Sociale geboortezorg in het ziekenhuis

Verschillende samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen, eerstelijnsverloskundigen, jeugdgezondheidszorg, kraamzorgverleners en instanties binnen het sociaal domein zetten zich in voor integrale zorg en ondersteuning voor (aanstaande) gezinnen die sociaal kwetsbaar zijn, met als uitgangspunt ‘de Juiste Zorg op de Juiste Plek’. Deze zorg wordt geleverd daar waar nodig in het ziekenhuis, en waar mogelijk daarbuiten om zo effectief mogelijk aan de behoeften van (aanstaande) gezinnen te voldoen.

Het landelijk leertraject ondersteunt zeven van deze samenwerkingsverbanden bij het verankeren van hun samenwerking en deelt de opgedane kennis om anderen te inspireren en te laten profiteren van deze aanpak. De initiatieven die hieruit voortkomen, worden gedocumenteerd en zijn beschikbaar binnen dit leertraject.

Naar het leertraject sociale geboortezorg

Hulpmiddelen

Materialen en middelen voor lokale/regionale coalities, gemeenten en andere belangstellenden

Flyer materialen en middelen

Een handige flyer waarin materialen en middelen voor (zorg) professionals en de materialen en middelen voor lokale/regionale coalities, gemeenten en andere belangstellenden op een rijtje staan.

Bekostigingswijzer preventie in de geboortezorg

In de bekostigingswijzer vind je een overzicht van preventieve zorg en ondersteuning voor (aanstaande) ouders die bekostigd worden vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) of de Wet publieke gezondheid (Wpg). Het gaat om landelijk beschikbare activiteiten van preconceptie tot en met de kraamperiode.

Talentool geboortezorg

Informatie in eigen of begrijpelijke taal kan bijdragen aan de kwaliteit van zorg voor zwangeren en ouders. In de talentool staat een overzicht van betrouwbare voorlichtingsmaterialen in verschillende talen die je als professional kunt gebruiken tijdens je consult met een zwangere of ouders.

Infographic zorgkosten en vergoedingenrondom zwangerschap (zorgkostentool)

Wat betalen (aankomende) ouders aan zorgkosten rondom een zwangerschap? En welke vergoedingen zijn er? Deze infographic is bedoeld om als zorgprofessional aan de ouder te kunnen bieden die vragen heeft rondom de financiën van het krijgen van een kind.

Analysetool

Hoe ver is jouw gemeente met de aanpak en de samenwerking voor Kansrijke Start? De Analysetool geeft direct inzicht in hoe jouw gemeente ervoor staat.

Wegwijzer financiering integrale aanpak Kansrijke Start

Gebruik de Wegwijzer financiering integrale aanpak Kansrijke Start om inzicht te krijgen in wetgeving enfinancieringsbronnen.

Klantroutes

Voor een sluitende ketenaanpak rondom Kansrijke Start is de Klantroute Kansrijke Start ontwikkeld.

Netwerkkaart

De Netwerkkaart is een handig hulpmiddel om het netwerk van (aanstaande) ouders in beeld te krijgen.

Zorgpadentool Kansrijke Start

Zorgpaden laten zien naar wie je voor welke hulp lokaal kunt doorverwijzen. Om als professional snel de juiste ondersteuning binnen een gemeente te vinden, kun je de online zorgpadentool gebruiken.

Zelfscan

De Zelfscan geeft inzicht in je vaardigheden om (aanstaande) ouders met een verhoogde kwetsbaarheid goed te ondersteunen. Daarnaast krijg je praktische tips en suggesties om je aandachtspunten te ontwikkelen.

Menukaart

De Menukaart Kansrijke Start bevat alle gevalideerde interventies uit het medisch en sociaal domein.

Perinatale kerncijfers

De perinatale kerncijfers geven een eerste beeld van de gezondheid rond de geboorte van kinderen in de gemeente.

Wegwijzer gezond zwanger worden

De wegwijzer ‘Gezond zwanger worden – Wegwijzer voor professionals’ is een hulpmiddel om het gesprek over gezond zwanger worden met een potentieel aanstaande ouder te starten.

Platform Samen voor een Kansrijke Start

Snel kennis delen, mooie voorbeelden, informatie? Gebruik het platform Samen voor een Kansrijke Start op Facebook. Voor en door geboortezorgprofessionals en professionals in het sociaal domein.

Instructie beeldverhalen

Hoe gebruik je beeldverhalen in de opvoedondersteuning? Tips voor professionals

Kan je kindje goed horen?

Beeldverhaal in eenvoudige taal met uitleg over de gehoortest bij baby’s (in meerdere talen beschikbaar)

In contact met je kindje

Beeldverhaal in eenvoudige taal over hoe de zwangere kan genieten van haar (ongeboren kindje) en hoe ze goed contact kan maken.

Hielprik voor de baby

Beeldverhaal in eenvoudige taal met uitleg over de hielprik (meerdere talen beschikbaar)

Ontwikkelingsschema & omgevingsinteractie

Essentiele ontwikkelingsaspecten per leeftijdsfase van het kind en de interactie tussen het kind en ouders

Zwangerwijzer

Zwanger worden? Dan is het belangrijk om je goed voor te bereiden. Of je nu een vrouw of man bent. Het helpt om je kind een gezonde start te geven. Soms ook om sneller zwanger te worden. Met Zwangerwijzer kun je testen of er risico’s zijn voor de zwangerschap en je baby.

Disclaimer wegwijzer Kansrijke Ontmoetingen

Hoewel de informatie in deze wegwijzer zo actueel mogelijk wordt weergegeven kunnen er geen rechten aan ontleend worden. Wij besteden de uiterste zorg aan het zo actueel, toegankelijk, correct en compleet mogelijk maken en behouden van de inhoud van deze tool. Het CPZ neemt geen verantwoordelijkheid voor het foutief gebruik van de geboden informatie, een verkeerde interpretatie van de teksten of de juistheid ervan. Mocht u onverhoopt onjuistheden of onvolledigheden tegenkomen dan horen wij dat graag. Elke suggestie om deze tool te verbeteren, wordt op prijs gesteld. Stuur hiervoor een mail naar communicatie@collegepz.nl

Links naar websites van derden 

Het CPZ is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de via de links te ontsluiten websites, voor de privacybescherming op die websites of voor diensten die eventueel via die websites worden aangeboden.